BÖBREK YETMEZLiĞi NEDiR ?
Böbrekler bel hizasında, sırta daha yakın bir noktada omurganın iki yanında duran simetrik birer çift organdır. Böbreklerin görevi zararlı maddeleri ve toksinleri vücuttan atmaktır. Ayrıca vücutta bulunan su dengesini de sağlamaktadır. BÖBREK YETMEZLiĞi NEDiR ?
Böbrek yetmezliği ise böbreğin kandaki toksinleri filtreleme özelliğini kaybetmesi ile ortaya çıkan hastalıktır. Bilinen beş farklı türde böbrek yetmezliği vardır. Bunlardan birincisi akut prerenal böbrek yetmezliğidir. Böbreklere yeterli kan akışının sağlanmaması ile oluşur ve kan akışının azalma nedeni belirlendiğinde genel olarak tedavi edilebilmektedir.
İkincisi Akut içi böbrek yetmezliğidir. Kaza sonucu veya fiziksel etki sonucunda böbreklerde doğrudan meydana gelen travmadan kaynaklanabilir. Üçüncüsü kronik prerenal böbrek yetmezliğidir. Kanın uzun süre böbreklere ulaşamaması sonucunda böbreklerde küçülme ve işlevsiz durma yönelmesi durumdur.
Dördüncü kronik intrinsik böbrek yetmezliğidir. Kronik intrinsik böbreğin kendinde bulunan hastalığın uzun süre hasara yol açmasıyla oluşur. Ve son olarak iç böbrek hastalığı oksijen yetersizliği ve şiddetli kanama gibi doğrudan oluşan travmalar sonucu gelişmektedir.
BÖBREK YETMEZLİĞİ AŞAMALARI NELERDİR?
Böbrek yetmezliğini 5 aşama olarak inceleyebiliriz. İlk aşamadan son aşamaya doğru böbrek yetmezliğinde ciddiyet artar.
1.Evre: Çok hafif bir evre ve genel olarak bu evrede herhangi bir belirtiye rastlamak mümkün değildir. Böbreklerde oluşan hasar çok azdır.
2.Evre: Bu evrede böbrek yetmezliği hafif bir evre olarak kabul edilir. Fakat böbreklerde fiziksel hasarlara ve idrarda protein sızmaları gözükebilir.
3.Evre: Orta derecede kabul edilen böbrek hastalığı 3. evresinde böbreklerin normal çalışması durur ve böbrekler olması gereken şekilde çalışmazlar.
4.Evre: Böbrek hastalığı orta ve şiddetli arasında kabul edilmektedir. İyi çalışmayı bırakan böbrekler tam olarak böbrek yetmezliği aşamasında değildirler.
5.Evre: Bu evre son evredir. Ve böbrekler tam yetmez durumdadır. Veya buna çok yakın bir aşamadadır. Böbreğin işlevini yitirdiği oldukça görülür ve olağandır.
BÖBREK YETMEZLİĞİ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Hastalığın sonuna kadar belirti vermese de böbrek yetmezliğinin 7 adet uyarıcı şekilde işaretleri vardır.
- Vücutta yorgunluk, halsizlik
- Ellerde, ayaklarda ve göz çevresinde şişlik
- İdrarda kan gözükmesi veya köpüklenme olması
- Tansiyon yüksekliği
- Cilt üzerinde kaşıntı ve kuruluk
- Bulantı, kusma ve iştah kaybı
- Geceleri daha fazla idrara çıkmak; ağrılı idrara çıkma
BÖBREK YETMEZLİĞİ NEDEN OLUR?
Sağlıklı bir böbreğin işlevlerini yerine getirmesine engel olabilecek birçok faktör vardır. Bunlar bazı toksik ilaçlar, kronik ve akut hastalıklar, çok fazla susuz kalma ve böbrek travmaları olabilir. En yüksek ihtimal böbreğe giden kanın aniden durmasıyla oluşur. Genişlemiş olan prostat, oluşan böbrek taşları ve idrar yolundaki kan pıhtıları mesaneyi kontrol eden sinirlere zarar verir. Bunun sonucunda idrara çıkma engellenerek böbrek yetmezliği olabilir. Bunların dışında ise;
- Böbreklerde oluşan kan pıhtılaşması
- Ağır metal zehirlenmesi
- Alkol
- Uyuşturucu
- Enfeksiyon
- Vaskülitin (Vaskülitin kan damarlarında oluşan iltihaptır.)
- Glomerülonefrit (Glomerülonefrit böbreklerin kılcal damarın iltihaplanması sonucu oluşur.)
- Kullanılan bazı antibiyotikler
- Kontrol dışı diyabet
- Kullanılan bazı kemoterapi ilaçları
BÖBREK YETMEZLİĞİ TEDAVİ YÖNTEMLERİ NELERDİR?
Böbrek yetmezliği tedavisinde diyaliz veya böbrek nakil işlemi uygulanır.
Diyaliz: Bir makine yardımıyla bulunan kanı filtreler ve toksik öğelerden arındırır. Yani böbreğin yerine getiremediği işlevi diyaliz Makinesi aracılığıyla yerine getirmiş olur. Her diyaliz hastası aynı diyaliz yöntemini kullanamaz. Diyaliz tipine göre portatif katerter torbası veya büyük bir makine kullanılabilmektedir. Sadece bu makinenin kullanımı yeterli olmayarak beraberinde tuz oranı düşük diyet takip edilmelidir. Diyaliz böbreklerin sağlık kazanmasına yardımcı olmaz sadece daha uzun bir ömür sağlamaktadır.
Böbrek nakli: Nakil edilen böbrek sayesinde böbrek yetmezliği çeken hasta diyalize ihtiyaç duymamaktadır. Fakat vücut için uygun bir böbrek bağışı genellikle uzun süre bekleyiş gerektirir. Yaşayan bir bağışçı bu sürecin daha da hızlanmasına yardımcı olur. Böbrek nakli olan hasta ameliyattan sonra vücudun yeni böbreği reddetmemesi için kontrollü bir şekilde bağışıklık kazandırıcı ilaçlar kullanmalıdır. Bağışıklık kazandıran ilaçların bazen ağır yan etkiler olabilir. Nakil her hasta için uygun değildir. Ve olunan ameliyat başarısızlık ihtimali de mümkündür.