Dünya’ nın En Uzun 5 Nehri
Hayatın başlangıcından itibaren nehirler canlılık için önemli su kaynakları olmuşlardır. Yaşam hep nehirlerin çevresinde kurulmuştur. Nehirler yağmur ve yer altı sularının havzalarda birikip yer çekimi etkisiyle aşağı doğru akmasıyla oluşur. Yağmur ve kar suları da nehirleri besler. Nehirler Dünya’ nın en önemli su kaynaklarındandır. Bir çok canlıya ev sahipliği yaptıkları gibi bir çok ülkenin su ve elektrik ihtiyaçlarını da karşılarlar. Nehirler ayrıca ulaşım ve turizm açısından da önemli kaynaklardır.
Tatlı su nehirleri olduğu gibi tuzlu su nehirleri de vardır. Nehirlerin uzunlukları nehrin kaynağı ile ağzı arasındaki uzunluğa göre hesaplanır. Ancak nehirlerin kaynakları ve ağızları kimi zaman tam bulunamadığından yaklaşık değerlerle belirtilir. Uzunluğu 1000 kilometreden daha uzun olan nehirler uzun olarak kabul edilir. Dünya’ da uzunluğu 1000 kilometreden fazla olan yaklaşık 165 adet nehir vardır. İşte bu nehirlerden bazıları ve Dünya’ nın En Uzun 5 Nehri :
1. Nil Nehri
Nil Nehri 6 bin 650 kilometrelik uzunluğuyla Dünya’ nın en uzun nehri olarak kabul edilmektedir. Nil Nehri Afrika’ nın Victoria Gölün’ de doğup Akdeniz’ e dökülür. Nil Nehri Afrika Havzasını besleyen büyük bir nehirdir. Nil Nehri’ nin Mısır’ da sulama amacıyla kullanılması çok uzun bir geçmişe dayanır. Günümüzde ise Nil üzerine kurulan barajlar sayesinde Mısır’ ın hem sulama hem de elektrik ihtiyacı karşılanabiliyor.
Özellikle de Assuan Barajı ile Mısır’ ın elektrik ve sulama ihtiyacının büyük bir bölümü karşılanabiliyor. Nil Nehri Mısır için büyük önem taşıyor. Mısırlılar geçmişte takvimlerini Nil Nehri’ nin taşmasına göre bile ayarlamışlardır. Nil Nehri ayrıca hem tarih boyunca hem de günümüzde taşımacılık amacıyla da kullanılmıştır. Nil Nehri toplamda 9 ülkeden geçen bir ülkedir. Oldukça önemli bir nehir olan Nil Nehri tarih boyunca efsanelere konu olmuştur.
Nil Nehri’ nin kaynağı yıllarca bulunmayınca Mısırlılar ona Hapi ismini verip ilahlaştırmışlardır. Mısırlılar tarihte Nil Nehri’ nin gökten geldiğine dahi inanmışlardır. Nil nehri Nil’ de Ölüm adında bir romana konu dahi olmuştur. Nil Nehri ayrıca ekosistem zenginliğiyle de dikkat çekiyor. Nehir bir çok bitki ve hayvan türüne ev sahipliği yapıyor ayrıca Nil timsahı gibi endemik türler de nehirde yaşamını sürdürüyor.
2. Amazon
Nil Nehri’ nden biraz daha kısa olduğu düşünülen Amozon Nehri de büyüklüğü ile büyülüyor. Yaklaşık uzunluğu 6 bin 400 kilometre olan Amazon Nehri, Peru’ da And Dağları’ ndan doğarak Atlas Okyanusu’ na dökülmektedir. Amazon Nehri Dünya’ nın en büyük nehri özelliğini taşımaktadır. Amazon Nehri yaklaşık olarak Dünya’ daki büyün nehirlerdeki suyun yüzde 20 ile 25’ i kadarını taşımaktadır. Amazon Nehri ayrıca suladığı alanın büyüklüğüyle de oldukça ünlü.
Amazon Nehri Amazon Havzası’ nın su ihtiyacını karşılıyor. Amazon Nehri ayrıca Dünya’ nın en büyük yağmur ormanlarına da ev sahipliği yapıyor. Amazon Nehri ulaşım konusunda da önemli bir kanal görevi görüyor. Kanolar aracılığıyla nehir üzerinden ulaşım sağlanabiliyor. Amazon ayrıca zengin ekosistemi ile de dikkat çekiyor. Bir çok hayvan ve bitki türüne ev sahipliği yapan Amazon, Dünya’ nın en tehlikeli yılanlarından bir olan Anakonda yılanına da ev sahipliği yapıyor.
Amazon Nehri’ nde ayrıca yaklaşık 3000 tane balık çeşidi bulunuyor. Dünya’ nın en büyük nehri olan Amazon Nehri ayrıca çok da önemli bir tatlı su kaynağı. Amazon Nehri çok büyük olduğu için Amazon Denizi olarak da anılabiliyor. And Dağları’ ndan dökülen erimiş kar suları nehri besliyor. Amazon Nehri hakkındaki bir diğer şaşırtıcı gerçek ise nehir boyunca hiç köprü olmaması. Amazon nehrinde ulaşım genellikle kanolarla sağlanıyor.
3. Yangtze
Çin’ de bulunan Yangtze Nehri Dünya’ nın en uzun üçüncü nehri olma özelliğini taşıyor. Yaklaşık 6 bin 300 kilometre uzunluğunda olan Yangtze Nehri’ nin adı da Çince de uzun anlamına geliyor. Yangzte Nehri Çin’ in batısından başlayıp Doğu Çin Denizi’ ne doğru uzanıyor.
Yangze Nehri ayrıca sadece bir ülkeyi besleyen en büyük nehir olarak da biliniyor. Yangzte Nehri’ nin ayrıca 700’ den fazla kolu da bulunuyor. Nehir ayrıca ülkenin sulama, ulaşım, elektrik ihtiyaçlarını da büyük bir oranda karşılıyor. Yangzte Nehri üzerinde bulunan Üç Boğaz Barajı Dünya’ nın en büyük hidroelektrik santrali olma özelliğini taşıyor. Bu nedenle ekonomik olarak da oldukça önemli hale geliyor.
Yangzte Nehri ayrıca zengin ekosistemi ile de dikkat çekiyor. Bir çok bitki ve hayvan türüne ev sahipliği yapıyor. Ayrıca Yangzte yunusu, Yangzte timsahı gibi endemik türlerin de yaşam alanı haline geliyor. Yangze Nehri ayrıca siyasi olarak da önemli bir konumda bulunuyor. Nehir Güney Çin’ i oluşturan illerin sınırlarını oluşturuyor. Yangzte Nehri’ nin Dranaj Havzası ise Çin’ in kara kütlesinin beşte birlik bir kısmını oluşturuyor. Yangzte Nehri ulaşım açısından da önemli bir noktada bulunuyor. Nehir üzerinde yolcu botları ve feribotlarla ulaşım sağlanabiliyor. Günümüzde üzerinde 50’ den daha fazla köprü bulunan nehirde daha önceleri feribotla karşıya geçiliyordu.
4. Mississiphi
Kuzey Amerika’ da bulunan Mississiphi Nehri 4 bin 70 kilometrelik uzunluğuyla Dünya’ nın en uzun dördüncü nehri olma özelliğini taşıyor. Mississipi Nehri isminin anlamı ise Kızılderili dilinde uzun, büyük nehir anlamına geliyor. Mississiphi nehri; aşağı Mississiphi, orta Mississiphi ve üst Mississiphi olmak üzere üç kısıma ayrılır. Mississipi’ nin yaklaşık yüzde 98’ lik bir kısmı Amerika sınırları içerisinde bulunur. Amerika’ nın 31 eyaletinden geçen Mississiphi Nehri’ nin küçük bir kısmı da Kanada içerisinde yer alır.
Mississiphi Nehri çevresinde tarım yaklaşık M.Ö. 4 bin yıllarına dayanmaktadır. Bu havzada Kızılderililer avlanma ve tarım yapmışlardır. Mississiphi Amerika’ nın Minnesota eyaletinden başlayıp Atlas Okyanusu’ ndaki Meksika Körfezi’ ne dökülür. Mississiphi Nehri ayrıca Amerika’ nın Mississiphi Eyaleti’ ne de adını verir. Mississiphi Nehri’ nin bir çok faydası olduğu gibi bir de zararı vardır. Mississiphi Nehri her yıl çok büyük tarım alanlarını beraberinde sürükleyerek verimsiz hale getirir.
5. Yenisey
Dünya’ nın en uzun beşinci nehri olan Yenisey Nehri’ nin uzunluğunun yaklaşık olarak 5 bin 539 kilometre olduğu tahmin ediliyor. Oldukça bereketli olan Yenisey Nehri’ nin çevresinde tarih boyunca bir çok uygarlık kurulmuştur. Bir çok Türk ve Moğol devleti de bu nehrin kıyılarına kurulmuştur. Moğolistan ve Sibirya da bulunan Yenisey Nehri Asya’ nın en uzun nehri olma özelliği taşıyor.
Yenisey Nehri’ nin ismi de Evenk lehçesinde büyük su anlamına geliyor. Yenisey Nehri Sibirya ve Moğolistan’ da doğar ve Rusya’ dan da geçer. Yenisey Nehri geniş havzasıyla su ve elektrik üretiminde önemli bir kaynaktır. Yenisey Nehri’ nin üzerinde bir çok hidroelektrik santral bulunur. Yenisey Nehri’ nin rejimi Karadağ rejimdir bu nedenle suları yazın yükselir. Yenisey Nehri ulaşım açısından da oldukça önemli. Nehir üzerinden gemilerle doğa turizmleri ve gemi turları yapılabiliyor.