Ülkemizde görülme sıklığı %1-3 ortasında değişen psoriasis hastalığı, halk ortasında sedef hastalığı olarak biliniyor. Diz dirsek ve ayak üstlerinde geçmeyen beyaz kabuklarla kendini belirli eden sedefe dair merak edilenleri Uzm. Dr. Gülcan Yıldırımcılar, anlattı.
Her yaşta görülen ve en çok erişkin devirde rastlanan sedef, ekseriyetle tekrarlayan ve bulaşıcı olmayan bir hastalıktır. Hastalığın Türkiye’de yaklaşık %1 ile %3 ortasında değişen görülme oranına sahip olduğunu söyleyen Uzm. Dr. Gülcan Yıldırımcılar, “Hastalığın nedenini tam olarak bilmiyoruz. Lakin ailesel yatkınlık, enfeksiyon, gerilim ve sigara (el ve ayak psoriasis’de) sedefi tetikleyen en kıymetli etkenlerdir. Hastaların bir kısmı çoklukla hastalığın kendi ailesinde görülmediğini söylese de kıymetli olan yatkınlığın kişinin bedeninde ve ailesinde kodlanmış olup olmamasıdır” dedi.
Sedefin Çok Ağır Tipleri Mevcut
Sedef hastalığı çoklukla sürtünmeye maruz kalan diz, dirsek ve ayak üstlerinde görülüyor. Hastalığa sahip şahıslarında bu bölgelerde, canlı kızarıklık üzerinde kalın ve nemlendiricilerle geçmeyen beyaz kabuklar oluşuyor. Hastalık ayrıyeten saçlı deride (kafada kepek ve kabuklanma) ve tırnaklarda (yağlı görünüm, çukurlaşma ve tırnak altı kalınlaşmalar) görülebiliyor. Tırnaklarda görülen sedef hastalığının, sık sık tırnak mantarıyla karıştırıldığını belirten Uzm. Dr. Gülcan Yıldırımcılar, sedefin çeşitlerini şöyle anlatıyor: “Psoriasis vulgaris, en sık gördüğümüz sedef tipidir. Ekseriyetle diz ve dirsekte görülür. Eritrodermik psoriasis ise tüm bedende kızarıklık halinde görülür. Ağır bir klinik tablodur ve kesinlikle ayırıcı teşhis gerektirir. Püstüler psoriasis’de tekrar ağır bir klinik durumdur. Bu tipte küçük sarı kabarıklıklar ve kızarıklık üzere genel durum bozukluğu vardır. Nizamlı tedaviyle kısa müddette düzgünleşir. Guttat psoriasis tipi sedef hastalığında ise rastgele bir enfeksiyon durumunda bedende yaygın damla biçiminde eritemli beyaz kabuklu plaklar oluşur ve çoğunlukla çocuklarda görülür. Sedef hastalığının beşinci tipi olan Palmoplantar Psoriasis’de ise el ve ayakta çatlaklar ile birlikte geçmeyen kalın kabuklu kızarıklıklar ve uzun periyodik döküntüler oluşur. Bu çeşitte sigara değerli bir tetikleyicidir. Ayrıyeten ağır hastalarda eklem ağrıları da görülebilir.”
İlaçla Tedavisi Mümkün
Klinik muayeneler kolay sedef tiplerinin tanısı için kâfi oluyor. Fakat el ve ayak psoriasisi de biyopsi gerekebiliyor. Sedefin tedavisinde hastanın durumuna nazaran merhem, retinoid (sistemik ve topikal), ultraviole ve immunsupresan üzere geniş ve çok çeşitli ilaçlar kullanıldığını söyleyen Yıldırımcılar, “Unutulmaması gereken ise hastalık en güçlü tedavide bile genelde tekrar edeceğinden hastalar, hekim ile devamlı irtibat halinde olmalıdır. İlaçlar muhakkak hekim onayı olmadan bırakılmamalı. Beyaz kabuklar geçtikten sonra idame tedaviye de devam edilmelidir” diye konuştu.(BSHA)
Bilim ve Sıhhat Haber Ajansı